ATEX Eğitimleri

ATEX Nedir? ATEX Neden Önemlidir?

ATEX, “ATmosphere EXplosible” ifadesinin kısaltması olup “Patlayıcı Ortamlar” anlamına gelmektedir. ATEX ifadesi literatürde, patlamaya dayanıklı elektrikli ve mekanik ekipmanların, bileşenlerin ve koruyucu sistemlerin piyasaya sürülmesiyle ilgili bir Avrupa direktifi olan 2014/34/EC’nin de kısaltılmış adı olarak kullanılmaktadır. Bu yönetmelik ilk olarak 1 Temmuz 2003 tarihinde yürürlüğe girmiş ve bu tarihten itibaren tüm yeni ekipman ve koruyucu sistemler bu yönetmeliğin kapsamına alınmıştır.

İşyerlerinde patlayıcı ortamlar, yanıcı gazlar, sisler, buharlar veya yanıcı tozlardan kaynaklanabilmektedir. Hava ile karıştırılmış yeterli miktarda yanıcı madde varsa, bir patlamaya neden olmak için ihtiyacı olan tek unsur bir ateşleme kaynağıdır. Böyle bir durumda can kaybına ve ciddi yaralanmalara veya önemli hasarlara da neden olabilen patlamalar yaşanabilmektedir. Patlayıcı ortamlar oluşturabilecek tehlikeli maddelerin salımını ve tutuşma kaynaklarını önlemek, riski azaltmak için yaygın olarak kullanılan iki yoldur. Doğru ekipmanı kullanmak bu tür olayların yaşanmasını engelleyebilmektedir. ATEX de bu konuda yasal bir düzenleme olup patlamaya sebebiyet vermeyecek ürün ve bileşenlerin kullanılmasını sağlamakte ve bu konuda teknik ve idari hususları belirlemektedir.

ATEX Yönetmeliği Kapsamı

2014/34/EC Direktifi, potansiyel olarak patlayıcı ortamlarda kullanılan ürünlerin imalatı için geçerlidir. Sonuç olarak, bu kategoriye giren herhangi bir ürünün direktife uygun olmasını sağlamaktan yalnızca üretici sorumludur. ATEX direktifi, potansiyel olarak patlayıcı ortamlarda bulunan tüm elektrikli ve mekanik ekipman ve koruyucu sistemler için geçerlidir. Ayrıca, potansiyel olarak patlayıcı ortamların dışında kullanılması amaçlanan ancak patlama riskleri açısından ekipman ve koruyucu sistemlerin güvenli işleyişi için gerekli olan veya bu sürece katkıda bulunan güvenlik, kontrol ve düzenleme cihazlarını da kapsamaktadır.

2014/34/EC direktifi kapsamına giren ekipman ve koruyucu sistemler, sadece bir CE işareti taşıyorlarsa ve temel sağlık ve güvenlik gereksinimlerinin karşılandığını ve geçerli uygunluk değerlendirme prosedürlerine uyulduğunu onaylayan bir AT uygunluk onayı mevcutsa piyasaya sürülebilmektedir. CE düzenlemesine ek olarak bir dizi çalıştırma talimatı da ürünün piyasaya sürülmesi için gerekli olabilmektedir. Piyasaya arz etmek, ürünlerin AB içinde dağıtım ve/veya kullanım amacıyla ilk defa AB pazarında ücretli veya ücretsiz olarak sunulması anlamına gelmektedir.

ATEX yönetmeliği, madencilikte ve endüstride patlamaya karşı koruma politikalarını düzenlemekte ve potansiyel olarak patlayıcı ortamlarda kullanılan tüm ürünler için geçerlidir. Burada ürün kavramı, ekipman ve koruyucu sistemler, güvenlik, kontrol ve düzenleme sistemleri ve ekipman ve koruyucu sistemlere yerleştirilmiş tüm bileşenleri ifade etmektedir. ATEX ayrıca yönetmeliklere uyumu kanıtlamak amacıyla uyumlaştırılmış diğer gereklilikler ve prosedürleri de ortaya koymaktadır. Uygunluğun kanıtlanması için gereklilikler ve prosedürler (uygunluk değerlendirme prosedürleri), ürünün maruz kaldığı riske göre değişebilmektedir.

ATEX 137 Nedir?

ATEX 137,i şyerinde sağlığın korunması ve güvenliği için yayınlanmış bir yönetmeliktir. Avrupa Komisyonu, ATEX Güvenlik Yönergesi 2014/34/EC’ye ek olarak, patlayıcı ortamlar nedeniyle tehlike altında olabilecek çalışanların sağlık korumasını ve güvenliğini iyileştirmek için ek bir Yönerge (ATEX 137) yayınlamıştır. ATEX 137 Direktifi şunları içermektedir:

• Çalışanların sağlığının korunmasını ve güvenliğini iyileştirmek için minimum gereksinimlerin tanımı
• Potansiyel olarak patlayıcı bir atmosferin oluşabileceği bölgelerdeki alanların sınıflandırılması
• Bu alanları gösteren uyarı sembolleri

2014/34/EC (ATEX 95) Direktifi, patlayıcı bir ortamda elektrikli ve elektrikli olmayan ekipmanın sağlanması ve kullanımına ilişkin özellikleri tanımlamaktadır. Ekipman için temel güvenlik ve sağlık koruma gereksinimleri, bir sınıflandırma sisteminde yer almaktadır. Üreticiler ve tesis operatörleri için iki direktif tarafından tanımlanan gereksinimler ATEX içerisinde detaylı olarak açıklanmaktadır.

ATEX Eğitimi Nedir? ATEX Eğitimini Kimler Almalıdır?

ATEX eğitimi, ATEX kapsamına giren ürünleri üreten veya bu ürünleri kendi iş yerinde kullanan işletmelerin katılması gereken bir eğitimdir. Eğitimin temel konu başlıkları şu şekildedir:

• Giriş ve eğitim amaçları
• ATEX ürün sertifikasyonu
• ATEX direktifi detayları
• Tehlikeli alanlarda personel güvenliği
• Yanıcı maddelerin özellikleri
• Alan sınıflandırması
• Gruplandırma, sıcaklık sınıflandırması ve giriş koruması
• Elektrikli ekipman koruması
• Elektrikli olmayan ekipman koruması
• Ekipman işaretleme
• Ekipman seçimi ve kategoriler
• Aleve dayanıklı koruma
• Güvenlik korumasının artırılması
  • İç güvenlik koruması
  • Basınçlı koruma
  • Kapsülleme koruması
  • Teşvik edici olmayan koruma türleri
  • Kablo rakoru
• Kurulum ve ilk kontrol
• Periyodik kontrol ve bakım

Bu eğitimlere ATEX ürünleriyle ilgili çalışma yapan her kademeden çalışanlar katılabilmektedir. Eğitim süresi katılımcı profili ve sayısına bağlı olarak genelde 1 – 5 gün arasında değişebilmektedir. Normal şartlarda yüz yüze verilen ATEX eğitimi içinde bulunduğumuz pandemi şartlarından ötürü büyük çoğunlukla online olarak verilmektedir. ATEX eğitimi almak isteyen kişi ve kurumlar bu konuda hizmet veren eğitim ve danışmanlık firmalarıyla iletişime geçebilmektedir.